Read the English version of the article.

Suốt nhiều thế kỷ, linh hồn Việt Nam được hun đúc từ thiên nhiên và con người, từ những dãy núi trùng điệp, những con sông uốn lượn, đến sức sống bền bỉ của bao thế hệ, bắt nguồn tại các làng quê cổ kính nằm bên những thửa ruộng bậc thang, gìn giữ phong tục như những báu vật truyền đời. Di sản ấy vẫn được gìn giữ qua nếp sống, ẩm thực và tinh thần cộng đồng của người Việt. Giờ đây, khi Việt Nam vươn mình ra thế giới và được Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) ghi nhận là một trong mười điểm đến tăng trưởng nhanh nhất toàn cầu, bản sắc ấy lại một lần nữa trở thành điểm tựa và tâm điểm cho một chương phát triển mới của đất nước.

Tại kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới UNESCO, một cái tên thân thuộc với người Việt được xướng lên trong niềm tự hào: Quần thể Di tích và Danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc chính thức được ghi danh là Di sản Văn hóa Thế giới. Đây là di sản UNESCO thứ chín và cũng là chuỗi di sản liên tỉnh thứ hai của Việt Nam được công nhận, một minh chứng sống động cho sự giao hòa giữa cảnh quan tâm linh và truyền thống văn hóa lâu đời của dân tộc.

Dòng chảy thiền học qua nhiều thế kỷ

Trải dài khắp các tỉnh miền Bắc, quần thể di sản này tựa như một con rồng uốn lượn giữa non sông, với đầu rồng vươn lên tại đỉnh Yên Tử cao 1.068 mét, thân rồng bao bọc Vĩnh Nghiêm, và đuôi rồng dừng lại nơi Côn Sơn, Kiếp Bạc. Đây là sự giao hòa hiếm có giữa tín ngưỡng, văn hóa và thiên nhiên, mang đậm dấu ấn của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử: dòng thiền thuần Việt mang bản sắc độc đáo, nhấn mạnh tính thực tiễn, hành xử gắn với đời sống.

Vào thế kỷ XIII, sau khi làm tròn trách nhiệm của một bậc minh quân, lãnh đạo hai cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông thắng lợi, Phật Hoàng Trần Nhân Tông đã rời bỏ ngai vàng để lên núi Yên Tử tu hành và sáng lập Thiền phái Trúc Lâm, một trường phái thiền thuần Việt, gần gũi với đời sống và thiên nhiên, hướng con người trở về với sự tỉnh thức trong từng khoảnh khắc.

Với Ngài, thiền không nằm trong nghi lễ, mà trong chính hơi thở, bước chân và ánh nhìn chánh niệm. Khi ta đi, đứng, ngồi trong nhận biết trọn vẹn, mọi hành động đều trở thành thiền. Đó là tinh thần “Thiền sống,” nơi giác ngộ không ở xa, mà hiện hữu trong từng phút giây của cuộc sống.

Truyền thống ấy được nối tiếp bởi Pháp Loa và Huyền Quang, hai vị Tổ sư kế thừa. Tại chùa Vĩnh Nghiêm tại tỉnh Bắc Ninh, các ngài khai mở trường Phật học đầu tiên của Việt Nam và khắc in hàng nghìn mộc bản kinh Phật. Ở Côn Sơn, Kiếp Bạc, Thiền sư Huyền Quang phát triển Thiền phái trở thành trung tâm tâm linh rực rỡ. Qua nhiều thế kỷ, Trúc Lâm trở thành dòng chảy trí tuệ không ngừng, gửi gắm lời nhắc nhở giản dị mà sâu sắc: “Phật ở trong nhà, chớ tìm đâu xa” ý chỉ rằng giữa guồng quay phát triển, dù thời cuộc đổi thay, sự bình yên ấy chưa từng mất đi, và chỉ cần quay về ta sẽ thấy an yên ở ngay trong lòng mình.

Trong bối cảnh ấy, miền Bắc Việt Nam đang chứng kiến sự hồi sinh mạnh mẽ của các khu nghỉ dưỡng và trung tâm trị liệu tích hợp, phản ánh khát vọng lâu dài của con người muốn tìm lại sợi dây kết nối với di sản tâm linh của dân tộc. Sự trở lại này cũng cho thấy một xu hướng mới: không chỉ người hành hương, mà ngày càng nhiều du khách hiện đại tìm về các di sản được UNESCO công nhận – những vùng đất đã nuôi dưỡng tinh thần chiêm nghiệm của Việt Nam, để tìm kiếm sự an nhiên, năng lượng thanh lọc và điểm tựa nội tâm giữa nhịp sống hối hả.

Hành trình chữa lành tại miền di sản phương Bắc

Miền Bắc Việt Nam không chỉ là vùng đất của chùa chiền và núi non, mà còn là nơi lưu giữ những di sản văn hóa và tâm linh đã thấm sâu vào hơi thở cuộc sống hằng ngày, qua từng nghi lễ, làn điệu dân ca quen thuộc, và vòng tay bất tận của thiên nhiên. Vùng đất này, nơi quy tụ vô số di sản được UNESCO công nhận cả vật thể lẫn phi vật thể, chính là linh hồn của văn hóa Việt, là điểm tựa tinh thần của cả dân tộc. Từ quần thể danh thắng Tràng An – Bái Đính, nơi những dãy núi đá vôi ôm ấp những ngôi chùa cổ kính từ buổi sơ khai dựng nước; đến các quần thể tâm linh Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc; hay Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long, biểu tượng cho nền văn minh nghìn năm của Việt Nam, miền Bắc hiện lên như một bảo tàng sống động của sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa quá khứ và hiện tại, bền bỉ qua bao thế kỷ.

Giữa miền đất linh thiêng ấy, nơi tiếng chuông chùa và tiếng chuông nhà thờ hòa vào gió, nơi âm vang Ca trù, Quan họ và hương trầm thoảng trong không khí, tinh thần tỉnh thức vẫn tiếp tục lan tỏa và chuyển mình theo thời gian. Những con đường hành hương và thiền viện xưa nay đang dần trở thành những điểm đến của an dưỡng và tái tạo năng lượng, nơi tinh hoa của Thiền được tái hiện trong nhịp sống đương đại.

Kế thừa nguồn năng lượng ấy là Senna Wellness Retreat, một không gian lưu trú chăm sóc sức khỏe toàn diện tọa lạc trên đồi Ông Tư, nhìn xuống trung tâm thành phố Bắc Ninh. Ẩn mình giữa những mái ngói đỏ và khu vườn tĩnh tại, chỉ cách Hà Nội khoảng một giờ di chuyển, Senna là lời mời gọi con người tìm về sống chậm, để ‘Dưỡng tâm – An trí – Tái tạo năng lượng’ qua chánh niệm. Theo đuổi định hướng phát triển tương tự như triết lý của Phật Hoàng Trần Nhân Tông, khu nghỉ dưỡng mang đến hành trình chữa lành toàn diện, nơi mỗi hơi thở, mỗi bữa ăn, mỗi bước chân giữa khu vườn đều trở thành một pháp thiền, một khoảnh khắc của an yên và tỉnh thức.

Sự phát triển đồng điệu với bước tiến của dân tộc

Những điểm đến như Senna Wellness Retreat đang góp phần viết tiếp hành trình giữ lửa của truyền thống ấy, mang tinh thần thiền định và giá trị chữa lành hòa vào mạch văn hóa đương đại của Việt Nam. Ở tầm nhìn rộng hơn, việc UNESCO công nhận quần thể Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc không chỉ tôn vinh những ngôi chùa cổ hay núi thiêng, mà còn khẳng định dòng chảy văn hóa sống động của đồng bằng sông Hồng, nơi quá khứ và hiện tại giao hòa, thiền học hòa cùng nhịp sống.

Ảnh hưởng của di sản ấy lan tỏa vượt ra ngoài ý nghĩa bảo tồn, mở ra những hướng phát triển mới cho du lịch bền vững, cộng đồng và bản sắc dân tộc. Trong diện mạo mới này, sự phát triển du lịch không còn được đo bằng con số hay công trình, mà bằng cách chúng ta gìn giữ giá trị tinh thần và sống trọn vẹn với bản sắc, hòa giữa tính chân thực muôn đời và lời hứa yên lành của tương lai.